कोविदः - सूक्तिः #10
योगिनः कर्म कुर्वन्ति सङ्गं त्यक्त्वात्मशुद्धये ।
| पदविभागः | पदविवरणम् | प्रतिपदार्थम् | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| योगिनः |
योगिन् / पुं / प्र.वि / ब.व धातुविवरणम् :- युज् [युजिँर् योगे ; रुधादिः ; उभयपदी ; सकर्मकः ; अनिट्] (to bind, to restrain, to join, to unite, to apply, to combine) पदविवरणम् :- युज् + घञ् = योग / पुं (= union) योग + इनि = योगिन् / त्रि (-गी-गिनी-गि) (= the yogīs, the ascetics) |
the yogīs, the ascetics | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| कर्म |
कर्मन् / नपुं / द्वि.वि / ए.व धातुविवरणम् :- कृ [डुकृञ् करणे ; तनादिः ; उभयपदी ; सकर्मकः ; अनिट्] (to do, to act, to make) पदविवरणम् :- कृ + मनिँन् = कर्मन् / नपुं (= action)
|
action | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| कुर्वन्ति |
कृ + कर्तरि लँट् / प्र.पु / ब.व धातुविवरणम् :- कृ [डुकृञ् करणे ; तनादिः ; उभयपदी ; सकर्मकः ; अनिट्] (to do, to act, to make) |
do | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| सङ्गम् |
सङ्ग / पुं / द्वि.वि / ए.व धातुविवरणम् :- सञ्ज् [षन्जँ सङ्गे ; भ्वादिः ; परस्मैपदी ; सकर्मकः ; अनिट्] (to hug, to embrace, to stay in close contact, to cling, to stick to) पदविवरणम् :- सञ्ज् + घञ् = सङ्ग / पुं (= association, attachment) |
association, attachment | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| त्यक्त्वा |
त्यक्त्वा / अव्ययम् धातुविवरणम् :- त्यज् [त्यजँ हानौ ; भ्वादिः ; परस्मैपदी ; सकर्मकः ; अनिट्] (to abandon, to leave, to quit, to let go, to renounce) पदविवरणम् :- त्यज् + क्त्वा = त्यक्त्वा / अव्ययम् (= having given up) |
having given up | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| आत्मशुद्धये |
आत्मशुद्धय / स्त्री / च.वि / ए.व धातुविवरणम् :- शुध् [शुधँ शौचे ; दिवादिः ; परस्मैपदी ; अकर्मकः ; अनिट्] (to become pure) पदविवरणम् :- आत्मन् / पुं (= self, soul) शुध् + क्तिन् = शुद्धि / स्त्री (= purification) समासविवरणम् :- [षष्ठीतत्पुरुषसमासः] आत्मनः शुद्धिः, तस्यै = आत्मशुद्धये / आत्मशुद्ध्यै (= for the purification of self) |
for the purification of self |
| विषयः | विवरणम् |
|---|---|
| अन्वयः | योगिनः सङ्गं त्यक्त्वा आत्मशुद्धये कर्म कुर्वन्ति । |
| तात्पर्यम् | योगिनः कर्मफलाफलस्य आसक्तिं विना केवलम् आत्मनः परिशुद्धिं साधयितुं कार्यं कुर्वन्ति । |
| Purport | The yogīs, abandoning attachment, do act for the purpose of purification of self. |
Comments
Post a Comment