शिक्षा - सुभाषितम् #02

« Previous Home Next »

यथा ह्येकेन चक्रेण न रथस्य गतिर्भवेत् ।
एवं पुरुषकारेण विना दैवं न सिद्ध्यति ॥

पदविभागः च प्रतिपदार्थम् | अन्वयविश्लेषणम् | अन्वयः च तात्पर्यम्

Go Top

पदविभागः	विवरणम्	प्रतिपदार्थम्
यथा	अव्ययम्	just as
हि	पादपूर्णारणार्थकम्	certainly
एकेन	एक / पुं / तृ.वि / ए.व	with one
चक्रेण	चक्र / पुं / तृ.वि / ए.व	with wheel
रथस्य	रथ / पुं / ष.वि / ए.व	chariot's
गतिः	गम् + भावे क्तिन् = गति / स्त्री / प्र.वि / ए.व	movement
न भवेत्	न भू + विधिलिङ् = न भवेत् / प्र.पु / ए.व	does not exist
एवं	अव्ययम्	in the same manner
पुरुषकारेण		by man's effort
विना	अव्ययम्	without
दैवं	दैव / नपुं / प्र.वि / ए.व पदविवरणम् :- देव + अण् = दैव / नपुं	providence
न सिद्ध्यति	न सिध् + लट् = सिध्यति **सिद्ध्यति**? / प्र.पु / ए.व	does not bring success

Go Top

अन्वयः (Prose order)	तात्पर्यम् (Purport)
यथा एकेन चक्रेण रथस्य गतिः न हि भवेत्, एवं पुरुषकारेण विना दैवं न सिद्ध्यति ।	Just as a chariot cannot move with one wheel, in the same manner without man's effort providence does not bring success.

« Previous Home Next »