भगवद्गीता ॥०१.२९॥

« Previous Home Next »

वेपथुश्च शरीरे मे रोमहर्षश्च जायते ।
गाण्डीवं स्रंसते हस्तात्त्वक्च‍ैव परिदह्यते ॥

पदविभागः च प्रतिप्रदार्थम् | अन्वयविश्लेषणम् अन्वयः च तात्पर्यम्

Go Top

पदविभागः	विवर्णम्	प्रतिपदार्थम्
वेपथुः	वेप् + अथुच् / पुं / प्र.वि / ए.व	trembling
च	अव्ययम्	and
शरीरे	शरीर / पुं / स.वि / ए.व	in body
मे	अस्मद् / त्रि / ष.वि / ए.व	my
रोमहर्षः	रोमहर्ष / पुं / प्र.वि / ए.व	hair-raising
च	अव्ययम्	and
जायते	जन् + कर्तरि लँट् / प्र.पु / ए.व	happens
गाण्डीवम्	गाण्डीव / पुं / द्वि.वि / ए.व	Gandhiva (Arjuna's bow)
स्रंसते	स्रंस् + कर्तरि लँट् / प्र.पु / ए.व	falls off
हस्तात्	हस्त / पुं / पं.वि / ए.व	from the hand
त्वक्	त्वक् / स्त्री / प्र.वि / ए.व	skin
च	अव्ययम्	and
एव	अव्ययम्	even, too
परिदह्यते	परि + दह् + कर्मणि लँट् / प्र.पु / ए.व	burns

Go Top

विवरणानि	क्रियापदानि
	प्रधानक्रिया #1 (जायते)		प्रधानक्रिया #2 (स्रंसते)		प्रधानक्रिया #3 (परिदह्यते)
	विशेष्यम्	विशेषणम्	विशेष्यम्	विशेषणम्	विशेष्यम्	विशेषणम्
प्र.वि	वेपथुः रोमहर्षः		गाण्डीवम्		त्वक्
स.प्र.वि
द्वि.वि
तृ.वि
च.वि
प.वि			हस्तात्
ष.वि	मे
स.वि	शरीरे
अव्ययम्	च एव
अन्वयः	मे शरीरे वेपथुः च रोमहर्षः च जायते । हस्तात् गाण्डीवम् स्रंसते च । त्वक् एव परिदह्यते ।
तात्पर्यम्	My body is trembling, my hair is standing on end, my bow Gāṇḍīva is slipping from my hand, and my skin too is burning.
अन्वयरचना	जायते कः जायते? = वेपथुः जायते पुनः कः जायते? = रोमहर्षः जायते कस्य जायते? = मे (मम) जायते कस्मिन् जायते? = शरीरे जायते स्रंसते किं स्रंसते? = गाण्डीवं स्रंसते कस्मात् स्रंसते? = हस्तात् स्रंसते परिदह्यते का परिदह्यते? = त्वक् एव परिदह्यते

« Previous Home Next »