शिक्षा - सूक्तिः #10

« Previous Home Next »

उत्तिष्ठत, जाग्रत, प्राप्य वरान्निबोधत ।

पदविभागः च प्रतिपदार्थम् | अन्वयः च तात्पर्यम्

Go Top

पदविभागः	पदविवर्णम्	प्रतिपदार्थम्
उत्तिष्ठत	उत् + स्था + कर्तरि लोँट् / म.पु / ब.व धातुविवरणम् :- स्था [ष्ठा गतिनिवृत्तौ ; भ्वादिः ; परस्मैपदी ; अकर्मकः ; अनिट्] (to stay, to stand)	let (you all) arise
जाग्रत	जागृ + कर्तरि लोँट् / म.पु / ब.व (= जागृत) ( जाग्रत इति आर्ष-प्रयोगः । ) धातुविवरणम् :- जागृ [जागृ निद्राक्षये ; अदादिः ; परस्मैपदी ; अकर्मकः ; सेट्] (to be awake, to abandon sleep, to be watchful)	let (you all) awake
प्राप्य	प्राप्य / अव्ययम् धातुविवरणम् :- आप् [आपॢँ व्याप्तौ ; स्वादिः ; परस्मैपदी ; सकर्मकः ; अनिट्] (to obtain, to pervade, to occupy, to reach, to get) पदविवरणम् :- प्र + आप् + ल्यप् = प्राप्य / अव्ययम् (= having sought)	having sought
वरान्	वर / पुं / द्वि.वि / ब.व	best (of men)
निबोधत	नि + बुध् + कर्तरि लोँट् / म.पु / ब.व धातुविवरणम् :- बुध् [बुधँ अवगमने ; दिवादिः ; आत्मनेपदी ; सकर्मकः ; अनिट्] (to know, to understand)	let (you all) learn

Go Top

विषयः	विवरणम्
अन्वयः	(यूयम्) उत्तिष्ठत । (यूयम्) जाग्रत । (यूयम्) वरान् प्राप्य निबोधत ।
Purport	Let (you all) arise. Let (you all) awake. Having sought the best (of men), let (you all) learn.

« Previous Home Next »