शिक्षा - सूक्तिः #04

« Previous Home Next »

अप्रकटीकृतशक्तिः शक्तोऽपि जनस्तिरस्क्रियां लभते ।

पदविभागः च प्रतिपदार्थम् | अन्वयः च तात्पर्यम्

Go Top

पदविभागः	पदविवर्णम्	प्रतिपदार्थम्
अप्रकटीकृतशक्तिः	अप्रकटीकृतशक्ति / स्त्री / प्र.वि / ए.व धातुविवरणम् :- कट् [कटेँ वर्षावरणयोः ; भ्वादिः ; परस्मैपदी ; सकर्मकः ; सेट्] (to rain, to approach, to cover, to surround) कृ [डुकृञ् करणे ; तनादिः ; उभयपदी ; सकर्मकः ; अनिट्] (to do, to act, to make) शक् [शकँ मर्षणे ; दिवादिः ; उभयपदी ; अकर्मकः ; सेट्] (to be able, to be possible) पदविवरणम् :- प्र + कट् + अच् = प्रकट / त्रि (-टः-टी-टं) (= displayed, unfolded, manifest, apparent) कृ + क्त = कृत / त्रि (-तः-ता-तं) (= done, made, performed) प्रकट + च्वि = प्रकटी + कृ + क्त = प्रकटीकृत / त्रि (-तः-ता-तं) (= that which was not visible is made visible) शक् + क्तिन् = शक्ति / स्त्री (-तिः) (= strength, prowess) समासविवरणम् :- [गति-समासः] अप्रकटं प्रकटं कृतम् इति प्रकटीकृतम् । (= that which was not visible is made visible) [विशेषण-पूर्वपद-कर्मधारय-समासः] प्रकटीकृता च सा शक्तिः च इति प्रकटीकृतशक्तिः । (= strength or courage that which was not visible, is made visible) [नञ्-तत्-पुरुष-समासः] न प्रकटीकृतशक्तिः इति अप्रकटीकृतशक्तिः । (= strength or courage which is NOT made visible)	strength or courage which is NOT made visible
शक्तः	शक्त / पुं / प्र.वि / ए.व धातुविवरणम् :- शक् [शकँ मर्षणे ; दिवादिः ; उभयपदी ; अकर्मकः ; सेट्] (to be able, to be possible) पदविवरणम् :- शक् + क्त = शक्त / त्रि (-तः-ता-तं) (= capable)	he, who is capable
अपि	अव्ययम्	also
जनः	जन / पुं / प्र.वि / ए.व धातुविवरणम् :- जन् [जनीँ प्रादुर्भावे ; दिवादिः ; आत्मनेपदी ; अकर्मकः ; सेट्] (to be born, to become, to come to existence) पदविवरणम् :- जन् + अच् = जन / पुं (-नः) (= people)	people
तिरस्क्रियाम्	तिरस्क्रिया / स्त्री / द्वि.वि / ए.व धातुविवरणम् :- कृ [डुकृञ् करणे ; तनादिः ; उभयपदी ; सकर्मकः ; अनिट्] (to do, to act, to make) पदविवरणम् :- तिरस् + कृ + भावे शः = तिरस्क्रिया / स्त्री (-या) (= disrespect, contempt, reproach) The following 6 are उपसर्गसमानाकाराणि अव्ययानि → क्रमः उपसर्गाः धातवः Verbs with उपसर्गाः 1 अन्तर् within, away, etc. भू to be अन्तर्भवति is within 2 आविः out of, up भू to be आविर्भवति appears 3 तिरस् disappearance धा to hold तिरोधत्ते disappears 4 अस्तम् away, down गम् to go अस्तं गच्छति goes down, sets 5 अलम् well कृ to do अलंकरोति decorates 6 ऊरी assert कृ to do ऊरीकरोति accepts More info	disrespect, contempt, reproach
लभते	लभ् + कर्तरि लँट् / प्र.पु / ए.व धातुविवरणम् :- लभ् [डुलभँष् प्राप्तौ ; भ्वादिः ; आत्मनेपदी ; सकर्मकः ; अनिट्] (to get, to obtain, to take, to have, to find)	receive

Go Top

विषयः	विवरणम्
अन्वयः	अप्रकटीकृतशक्तिः शक्तः जनः अपि तिरस्क्रियां लभते ।
Purport	Even capable people, whose strength or courage is NOT made visible, receive disrespect or contempt.

« Previous Home Next »