परिचयः - सूक्तिः #06

« Previous Home Next »

गृहीत इव केशेषु मृत्युना धर्ममाचरेत् ।

पदविभागः च प्रतिपदार्थम् | अन्वयः च तात्पर्यम्

Go Top

पदविभागः	पदविवर्णम्	प्रतिपदार्थम्
गृहीतः	गृहीत / पुं / प्र.वि / ए.व धातुविवरणम् :- ग्रह् [ग्रहँ उपादाने ; क्र्यादिः ; उभयपदी ; सकर्मकः ; सेट्] (to take, to accept, to obtain) पदविवरणम् :- ग्रह् + क्त = गृहीत / त्रि (-तः-ता-तं) (= held)	held
इव	इव / अव्ययम्	as if / just like
केशेषु	केश / पुं / स.वि / ब.व	on the hairs
मृत्युना	मृत्यु / पुं / तृ.वि / ए.व धातुविवरणम् :- मृ [मृङ् प्राणत्यागे ; तुदादिः ; आत्मनेपदी ; अकर्मकः ; अनिट्] (to die) पदविवरणम् :- मृ + त्युक् (उणादिः 3.021) = मृत्यु / पुं (-युः) (= death)	by death
धर्मम्	धर्म / पुं / द्वि.वि / ए.व धातुविवरणम् :- धृ [धृञ् धारणे ; भ्वादिः ; उभयपदी ; द्विकर्मकः ; अनिट्] (to wear, to support, to possess, to hold) पदविवरणम् :- धृ + मन् (उणादिः 1.137) = धर्म / पुं-नपुं (-मः-मं) ( ध्रियते लोकोऽनेन, धरति लोकं वा इति धर्मः । ) (= virtue, moral and religious merit)	(object) virtue, moral and religious merit
आचरेत्	आङ् + चर् + कर्तरि विधिलिँङ् / प्र.पु / ए.व धातुविवरणम् :- चर् [चरँ गतौ भक्षणे च ; भ्वादिः ; परस्मैपदी ; सकर्मकः ; सेट्] (to go, to walk, to eat, to graze)	practise

Go Top

विषयः	विवरणम्
अन्वयः	कर्मणि प्रयोगः मृत्युना (तव) केशेषु गृहीतः इव धर्मम् आचरेत् । कर्तरि प्रयोगः मृत्युः (तव) केशेषु गृहीतवान् इव धर्मम् आचरेत् ।
Purport	Practice dharma (righteousness), as if, your hair is held by death.

« Previous Home Next »