परिचयः - सूक्तिः #03
नियतो यत्र धर्मो वै तमशङ्कः समाचर ।
| पदविभागः | पदविवर्णम् | प्रतिपदार्थम् |
|---|---|---|
| नियतः |
नियत / पुं / प्र.वि / ए.व धातुविवरणम् :- यम् [यमँ उपरमे ; भ्वादिः ; परस्मैपदी ; सकर्मकः ; अनिट्] (to stop, to resist, to hinder) पदविवरणम् :- नि + यम् + क्त = नियत / त्रि (-तः-ता-तं) (= clear, constant, steady) |
clear, constant, steady |
| यत्र | यत्र / अव्ययम् | where |
| धर्मः |
धर्म / पुं / प्र.वि / ए.व धातुविवरणम् :- धृ [धृञ् धारणे ; भ्वादिः ; उभयपदी ; द्विकर्मकः ; अनिट्] (to wear, to support, to possess, to hold) पदविवरणम् :- धृ + मन् (उणादिः 1.137) = धर्म / पुं-नपुं (-मः-मं) ( ध्रियते लोकोऽनेन, धरति लोकं वा इति धर्मः । ) (= virtue, moral and religious merit) |
virtue, moral and religious merit |
| वै |
वै / अव्ययम् ( पादपूर्णारणार्थकम् । ) |
[no meaning] |
| तम् | तद् / पुं / द्वि.वि / ए.व | that Dharma |
| अशङ्कः |
अशङ्क / पुं / प्र.वि / ए.व धातुविवरणम् :- शङ्क् [शकिँ शङ्कायाम् ; भ्वादिः ; आत्मनेपदी ; सकर्मकः ; सेट्] (to doubt, to suspect) पदविवरणम् :- शङ्क् + अच् = शङ्क / पुं-स्त्री (-ङ्कः-ङ्का) (= doubt, uncertainity) समासविवरणम् :- [बहुव्रीहि-समासः] शङ्का न विध्यते यस्य सः इति अशङ्कः । (= one for whom no doubt arises) |
he, for whom no doubt arises. अशङ्कः is an adjective for त्वम् । अशङ्कः (भूत्वा), (त्वं) तं समाचर । You become a person who has no doubt, and follow them (those virtues that are clear). |
| समाचर |
सम् + आङ् + चर् + कर्तरि लोँट् / म.पु / ए.व धातुविवरणम् :- चर् [चरँ गतौ भक्षणे च ; भ्वादिः ; परस्मैपदी ; सकर्मकः ; सेट्] (to go, to walk, to eat, to graze) |
(you) practise well |
| विषयः | विवरणम् |
|---|---|
| अन्वयः | यत्र नियतः धर्मः (अस्ति), अशङ्कः (त्वं) तं (धर्मं) समाचर । |
| Purport | Where the dharma is clear, you become a person who has no doubt, and practise it well. |
Comments
Post a Comment