परिचयः - सूक्तिः #03

« Previous Home Next »

नियतो यत्र धर्मो वै तमशङ्कः समाचर ।

पदविभागः च प्रतिपदार्थम् | अन्वयः च तात्पर्यम्

Go Top

पदविभागः	पदविवर्णम्	प्रतिपदार्थम्
नियतः	नियत / पुं / प्र.वि / ए.व धातुविवरणम् :- यम् [यमँ उपरमे ; भ्वादिः ; परस्मैपदी ; सकर्मकः ; अनिट्] (to stop, to resist, to hinder) पदविवरणम् :- नि + यम् + क्त = नियत / त्रि (-तः-ता-तं) (= clear, constant, steady)	clear, constant, steady
यत्र	यत्र / अव्ययम्	where
धर्मः	धर्म / पुं / प्र.वि / ए.व धातुविवरणम् :- धृ [धृञ् धारणे ; भ्वादिः ; उभयपदी ; द्विकर्मकः ; अनिट्] (to wear, to support, to possess, to hold) पदविवरणम् :- धृ + मन् (उणादिः 1.137) = धर्म / पुं-नपुं (-मः-मं) ( ध्रियते लोकोऽनेन, धरति लोकं वा इति धर्मः । ) (= virtue, moral and religious merit)	virtue, moral and religious merit
वै	वै / अव्ययम् ( पादपूर्णारणार्थकम् । )	[no meaning]
तम्	तद् / पुं / द्वि.वि / ए.व	that Dharma
अशङ्कः	अशङ्क / पुं / प्र.वि / ए.व धातुविवरणम् :- शङ्क् [शकिँ शङ्कायाम् ; भ्वादिः ; आत्मनेपदी ; सकर्मकः ; सेट्] (to doubt, to suspect) पदविवरणम् :- शङ्क् + अच् = शङ्क / पुं-स्त्री (-ङ्कः-ङ्का) (= doubt, uncertainity) समासविवरणम् :- [बहुव्रीहि-समासः] शङ्का न विध्यते यस्य सः इति अशङ्कः । (= one for whom no doubt arises)	he, for whom no doubt arises. अशङ्कः is an adjective for त्वम् । अशङ्कः (भूत्वा), (त्वं) तं समाचर । You become a person who has no doubt, and follow them (those virtues that are clear).
समाचर	सम् + आङ् + चर् + कर्तरि लोँट् / म.पु / ए.व धातुविवरणम् :- चर् [चरँ गतौ भक्षणे च ; भ्वादिः ; परस्मैपदी ; सकर्मकः ; सेट्] (to go, to walk, to eat, to graze)	(you) practise well

Go Top

विषयः	विवरणम्
अन्वयः	यत्र नियतः धर्मः (अस्ति), अशङ्कः (त्वं) तं (धर्मं) समाचर ।
Purport	Where the dharma is clear, you become a person who has no doubt, and practise it well.

« Previous Home Next »