प्रवेशः - सूक्तिः #12

« Previous Home Next »

जीवने यावदादानं स्यात् प्रदानं ततोऽधिकम् ।

Go Top

विषयः	विवरणम्
अन्वयः	जीवने यावत् आदानं स्यात् , प्रदानं ततः अधिकं (भवेत्) ।
Purport	In life, one should give more than what he may receive.

जीवने

जीवन / नपुं / स.वि / ए.व [शब्द-रूपम्]
(in life, in existence)

जीवन / नपुं	एक-वचनम्	द्वि-वचनम्	बहु-वचनम्
प्रथमा	जीवनम्	जीवने	जीवनानि
द्वितीया	जीवनम्	जीवने	जीवनानि
तृतीया	जीवनेन	जीवनाभयाम्	जीवनैः
चतुर्थी	जीवनाय	जीवनाभयाम्	जीवनेभ्यः
पञ्चमी	जीवनात् / द्	जीवनाभयाम्	जीवनेभ्यः
षष्ठी	जीवनस्य	जीवनयोः	जीवनानाम्
सप्तमी	जीवने	जीवनयोः	जीवनेषु
सम्बोधन	जीवन	जीवने	जीवनानि

पद-विवरणम् :-

• जीव् + ल्युट् (सूत्र० ३|३|११५) = जीवन / नपुं (-नं) ।
  (life, existence)
  
  
  

  जीवन / नपुं	एक-वचनम्	द्वि-वचनम्	बहु-वचनम्
  प्रथमा	जीवनम्	जीवने	जीवनानि
  द्वितीया	जीवनम्	जीवने	जीवनानि
  तृतीया	जीवनेन	जीवनाभयाम्	जीवनैः
  चतुर्थी	जीवनाय	जीवनाभयाम्	जीवनेभ्यः
  पञ्चमी	जीवनात् / द्	जीवनाभयाम्	जीवनेभ्यः
  षष्ठी	जीवनस्य	जीवनयोः	जीवनानाम्
  सप्तमी	जीवने	जीवनयोः	जीवनेषु
  सम्बोधन	जीवन	जीवने	जीवनानि

  
  
• जीव् [जीवँ प्राणधारणे ; भ्वादिः ; परस्मैपदी ; अकर्मकः ; सेट्]
  (to live, to revive, to live upon, to survive)

यावत्

यावत् / अव्ययम्
([1] as far as, up to, till; [2] just, then, in the meantime (denoting an action intended to be done immediately); [3] as much as; [4] that, in order that; [5] even, just)

पद-विवरणम् :-

• यावत् / अव्ययम् ।
  ([1] as far as, up to, till; [2] just, then, in the meantime (denoting an action intended to be done immediately); [3] as much as; [4] that, in order that; [5] even, just)
  

आदानम्

आदान / नपुं / प्र.वि / ए.व [शब्द-रूपम्]
(the act of taking, receiving, acceptance, getting)

आदान / नपुं	एक-वचनम्	द्वि-वचनम्	बहु-वचनम्
प्रथमा	आदानम्	आदाने	आदानानि
द्वितीया	आदानम्	आदाने	आदानानि
तृतीया	आदानेन	आदानाभयाम्	आदानैः
चतुर्थी	आदानाय	आदानाभयाम्	आदानेभ्यः
पञ्चमी	आदानात् / द्	आदानाभयाम्	आदानेभ्यः
षष्ठी	आदानस्य	आदानयोः	आदानानाम्
सप्तमी	आदाने	आदानयोः	आदानेषु
सम्बोधन	आदान	आदाने	आदानानि

पद-विवरणम् :-

• आङ् + दा + ल्युट् (सूत्र० ३|३|११५) = आदान / नपुं (-नं) ।
  (the act of taking, receiving, acceptance, getting)
  
  
  

  आदान / नपुं	एक-वचनम्	द्वि-वचनम्	बहु-वचनम्
  प्रथमा	आदानम्	आदाने	आदानानि
  द्वितीया	आदानम्	आदाने	आदानानि
  तृतीया	आदानेन	आदानाभयाम्	आदानैः
  चतुर्थी	आदानाय	आदानाभयाम्	आदानेभ्यः
  पञ्चमी	आदानात् / द्	आदानाभयाम्	आदानेभ्यः
  षष्ठी	आदानस्य	आदानयोः	आदानानाम्
  सप्तमी	आदाने	आदानयोः	आदानेषु
  सम्बोधन	आदान	आदाने	आदानानि

  
  
• दा [दाण् दाने ; भ्वादिः ; परस्मैपदी ; सकर्मकः ; अनिट्]
  (to give)

स्यात्

अस् + कर्तरि विधिलिँङ् / प्र.पु / ए.व [धातु-रूपम्]
(may / must / should be)

अस् + कर्तरि विधिलिँङ्	एक-वचनम्	द्वि-वचनम्	बहु-वचनम्
प्रथम-पुरुषः	स्यात्	स्याताम्	स्युः
मध्यम-पुरुषः	स्याः	स्यातम्	स्यात
उत्तम-पुरुषः	स्याम्	स्याव	स्याम

धातु-विवरणम् :-

• अस् [असँ भुवि ; अदादिः ; परस्मैपदी ; अकर्मकः ; सेट्]
  (to be, to exist)

प्रदानम्

प्रदान / नपुं / प्र.वि / ए.व [शब्द-रूपम्]
(the act of giving, granting, bestowing, offering, gifting, donating)

प्रदान / नपुं	एक-वचनम्	द्वि-वचनम्	बहु-वचनम्
प्रथमा	प्रदानम्	प्रदाने	प्रदानानि
द्वितीया	प्रदानम्	प्रदाने	प्रदानानि
तृतीया	प्रदानेन	प्रदानाभयाम्	प्रदानैः
चतुर्थी	प्रदानाय	प्रदानाभयाम्	प्रदानेभ्यः
पञ्चमी	प्रदानात् / द्	प्रदानाभयाम्	प्रदानेभ्यः
षष्ठी	प्रदानस्य	प्रदानयोः	प्रदानानाम्
सप्तमी	प्रदाने	प्रदानयोः	प्रदानेषु
सम्बोधन	प्रदान	प्रदाने	प्रदानानि

पद-विवरणम् :-

• प्र + दा + ल्युट् (सूत्र० ३|३|११५) = प्रदान / नपुं (-नं) ।
  (the act of giving, granting, bestowing, offering, gifting, donating)
  
  
  

  प्रदान / नपुं	एक-वचनम्	द्वि-वचनम्	बहु-वचनम्
  प्रथमा	प्रदानम्	प्रदाने	प्रदानानि
  द्वितीया	प्रदानम्	प्रदाने	प्रदानानि
  तृतीया	प्रदानेन	प्रदानाभयाम्	प्रदानैः
  चतुर्थी	प्रदानाय	प्रदानाभयाम्	प्रदानेभ्यः
  पञ्चमी	प्रदानात् / द्	प्रदानाभयाम्	प्रदानेभ्यः
  षष्ठी	प्रदानस्य	प्रदानयोः	प्रदानानाम्
  सप्तमी	प्रदाने	प्रदानयोः	प्रदानेषु
  सम्बोधन	प्रदान	प्रदाने	प्रदानानि

  
  
• दा [दाण् दाने ; भ्वादिः ; परस्मैपदी ; सकर्मकः ; अनिट्]
  (to give)

ततः

ततः / अव्ययम्
(therefrom, therefore, hence)

पद-विवरणम् :-

• तद् + तसिल् (सूत्र० ५|३|७) = ततः / अव्ययम् ।
  (therefrom, therefore, hence)
  
• तद् / त्रि (-सः-सा-तत्) ।
  ((m) he, (f) she, (n) it)
  
  
  

  तद् / पुं	एक-वचनम्	द्वि-वचनम्	बहु-वचनम्
  प्रथमा	सः	तौ	ते
  द्वितीया	तम्	तौ	तान्
  तृतीया	तेन	ताभ्याम्	तैः
  चतुर्थी	तस्मै	ताभ्याम्	तेभ्यः
  पञ्चमी	तस्मात् / द्	ताभ्याम्	तेभ्यः
  षष्ठी	तस्य	तयोः	तेषाम्
  सप्तमी	तस्मिन्	तयोः	तेषु

  
  
  
  

  तद् / स्त्री	एक-वचनम्	द्वि-वचनम्	बहु-वचनम्
  प्रथमा	सा	ते	ताः
  द्वितीया	ताम्	ते	ताः
  तृतीया	तया	ताभ्याम्	ताभिः
  चतुर्थी	तस्यै	ताभ्याम्	ताभ्यः
  पञ्चमी	तस्याः	ताभ्याम्	ताभ्यः
  षष्ठी	तस्याः	तयोः	तासाम्
  सप्तमी	तस्याम्	तयोः	तासु

  
  
  
  

  तद् / नपुं	एक-वचनम्	द्वि-वचनम्	बहु-वचनम्
  प्रथमा	तत् / द्	ते	तानि
  द्वितीया	तत् / द्	ते	तानि
  तृतीया	तेन	ताभ्याम्	तैः
  चतुर्थी	तस्मै	ताभ्याम्	तेभ्यः
  पञ्चमी	तस्मात् / द्	ताभ्याम्	तेभ्यः
  षष्ठी	तस्य	तयोः	तेषाम्
  सप्तमी	तस्मिन्	तयोः	तेषु

  
  

अधिकम्

अधिक / नपुं / द्वि.वि / ए.व [शब्द-रूपम्]
({adverb} exceeding, more, over, more than, in addition to)

अधिक / नपुं	एक-वचनम्	द्वि-वचनम्	बहु-वचनम्
प्रथमा	अधिकम्	अधिके	अधिकानि
द्वितीया	अधिकम्	अधिके	अधिकानि
तृतीया	अधिकेन	अधिकाभयाम्	अधिकैः
चतुर्थी	अधिकाय	अधिकाभयाम्	अधिकेभ्यः
पञ्चमी	अधिकात् / द्	अधिकाभयाम्	अधिकेभ्यः
षष्ठी	अधिकस्य	अधिकयोः	अधिकानाम्
सप्तमी	अधिके	अधिकयोः	अधिकेषु
सम्बोधन	अधिक	अधिके	अधिकानि

पद-विवरणम् :-

• अधिक / त्रि (-कः-का-कं) ।
  (exceeding, more, over, more than, in addition to)
  
  
  

  अधिक / पुं	एक-वचनम्	द्वि-वचनम्	बहु-वचनम
  प्रथमा	अधिकः	अधिकौ	अधिकाः
  द्वितीया	अधिकम्	अधिकौ	अधिकान्
  तृतीया	अधिकेन	अधिकाभयाम्	अधिकैः
  चतुर्थी	अधिकाय	अधिकाभयाम्	अधिकेभ्यः
  पञ्चमी	अधिकात् / द्	अधिकाभयाम्	अधिकेभ्यः
  षष्ठी	अधिकस्य	अधिकयोः	अधिकानाम्
  सप्तमी	अधिके	अधिकयोः	अधिकेषु
  सम्बोधन	अधिक	अधिकौ	अधिकाः

  
  
  
  

  अधिका / स्त्री	एक-वचनम्	द्वि-वचनम्	बहु-वचनम्
  प्रथमा	अधिका	अधिके	अधिकाः
  द्वितीया	अधिकाम्	अधिके	अधिकाः
  तृतीया	अधिकया	अधिकाभ्याम्	अधिकाभिः
  चतुर्थी	अधिकायै	अधिकाभ्याम्	अधिकाभ्यः
  पञ्चमी	अधिकायाः	अधिकाभ्याम्	अधिकाभ्यः
  षष्ठी	अधिकायाः	अधिकयोः	अधिकानाम्
  सप्तमी	अधिकायाम्	अधिकयोः	अधिकासु
  सम्बोधन	अधिके	अधिके	अधिकाः

  
  
  
  

  अधिक / नपुं	एक-वचनम्	द्वि-वचनम्	बहु-वचनम्
  प्रथमा	अधिकम्	अधिके	अधिकानि
  द्वितीया	अधिकम्	अधिके	अधिकानि
  तृतीया	अधिकेन	अधिकाभयाम्	अधिकैः
  चतुर्थी	अधिकाय	अधिकाभयाम्	अधिकेभ्यः
  पञ्चमी	अधिकात् / द्	अधिकाभयाम्	अधिकेभ्यः
  षष्ठी	अधिकस्य	अधिकयोः	अधिकानाम्
  सप्तमी	अधिके	अधिकयोः	अधिकेषु
  सम्बोधन	अधिक	अधिके	अधिकानि

  
  

(भवेत् / भवेद्)

भू + कर्तरि विधिलिँङ् / प्र.पु / ए.व [धातु-रूपम्]
(may / must / should be)

भू + कर्तरि विधिलिँङ्	एक-वचनम्	द्वि-वचनम्	बहु-वचनम्
प्रथम-पुरुषः	भवेत् / भवेद्	भवेताम्	भवेयुः
मध्यम-पुरुषः	भवेः	भवेतम्	भवेत
उत्तम-पुरुषः	भवेयम्	भवेव	भवेम

धातु-विवरणम् :-

• भू [भू सत्तायाम् ; भ्वादिः ; परस्मैपदी ; अकर्मकः ; सेट्]
  (to exist, to become, to be, to happen)

« Previous Home Next »