शरीरावयवाः ।
॥ व्यावहारिकशब्दाः ॥
| शरीरावयवाः (Parts of the body) | ||
|---|---|---|
| क्रमः | Word | व्यावहारिकशब्दाः |
| १ | Skin | चर्म ( चर्मन् / नपुं ) त्वक् ( त्वच् / स्त्री ) |
| २ | Body hair | रोम ( रोमन् / नपुं ) |
| ३ | Flesh | मांसम् ( मांस / नपुं ) |
| ४ | Blood | रक्तम् ( रक्त / नपुं ) रुधिरम् ( रुधिर / नपुं ) शोणितम् ( शोणित / नपुं ) |
| ५ | Nerve, Vein, Artery | सिरा ( सिरा / स्त्री ) नाडी ( नाडी / स्त्री ) |
| ६ | Bone | अस्थि ( अस्थि / नपुं ) कीकसम् ( कीकस / नपुं ) कुल्यम् ( कुल्य / नपुं ) |
| ७ | Bone marrow | मज्जा ( मज्जा / स्त्री ) |
| ८ | Skeleton | अस्थिपञ्चरम् ( अस्थिपञ्चर / नपुं ) कङ्कालः ( कङ्काल / पुं ) |
| ९ | Head | मस्तकम् ( मस्तक / नपुं ) शिरः ( शिरस् / नपुं ) उत्तमाङ्गम् ( उत्तमाङ्ग / नपुं ) |
| १० | Face | वदनम् ( वदन / नपुं ) आस्यम् ( आस्य / नपुं ) आननम् ( आनन / नपुं ) |
| ११ | Skull | कपालः ( कपाल / पुं ) कर्परः ( कर्पर / पुं ) शिरोस्थि ( शिरोस्थि / नपुं ) |
| १२ | Brain | मस्तिष्कम् ( मस्तिष्क / नपुं ) गोर्दम् ( गोर्द / नपुं ) |
| १३ | Hair | केशः ( केश / पुं ) कचः ( कच / पुं ) चिकुरः ( चिकुर / पुं ) |
| १४ | Forehead | ललाटम् ( ललाट / नपुं ) भालम् ( भाल / नपुं ) अलिकम् ( अलिक / नपुं ) |
| १५ | Eye | नेत्रम् ( नेत्र / नपुं ) नयनम् ( नयन / नपुं ) लोचनम् ( लोचन / नपुं ) |
| १६ | Eyebrow | भ्रूः ( भ्रू / स्त्री ) |
| १७ | Eye lid | नेत्रच्छदः ( नेत्रच्छद / पुं ) |
| १८ | Eye lashes | पक्ष्म ( पक्ष्मन् / नपुं ) अक्षिलोम ( अक्षिलोमन् / नपुं ) चक्षुर्लोम ( चक्षुर्लोमन् / नपुं ) |
| १९ | Eye ball | कनीनिका ( कनीनिका / स्त्री ) |
| २० | Tears | अश्रु ( अश्रु / नपुं ) |
| २१ | Cheek | कपोलः ( कपोल / पुं ) गण्डः ( गण्ड / पुं ) |
| २२ | Moustache | श्मश्रु ( श्मश्रु / नपुं ) |
| २३ | Beard | कूर्चम् ( कूर्च / नपुं ) |
| २४ | Mouth | मुखम् ( मुखम् / नपुं ) |
| २५ | Tongue | जिह्वा ( जिह्वा / स्त्री ) रसज्ञा ( रसज्ञा / स्त्री ) रसना ( रसना / स्त्री ) |
| २६ | Throat | कण्ठः ( कण्ठ / पुं ) |
| २७ | Soft palate | तालु ( तालु / नपुं ) |
| २८ | Hard palate (Crown of the mouth) | मूर्धा ( मूर्धा / स्त्री ) |
| २९ | Tooth | दन्तः ( द्न्त / पुं ) रदः ( रद / पुं ) दशनः ( दशन / पुं ) |
| ३० | Gum, Denture | दन्तपाली ( दन्तपाली / स्त्री ) |
| ३१ | Lip | ओष्ठः ( ओष्ठ / पुं ) अधरः ( अधर / पुं ) रदनच्छदः ( रदनच्छद / पुं ) |
| ३२ | Chin | चिबुकम् ( चिबुक / नपुं ) |
| ३३ | Ear | कर्णः ( कर्ण / पुं ) श्रोत्रम् ( श्रोत्र / नपुं ) श्रवः ( श्रव / पुं ) |
| ३४ | Nose | नासिका ( नासिका / स्त्री ) घ्राणम् ( घ्राण / नपुं ) नासा ( नासा / स्त्री ) |
| ३५ | Neck | ग्रीवः ( ग्रीव / पुं ) गलः ( गल / पुं ) |
| ३६ | Shoulder | स्कन्धः ( स्कन्ध / पुं ) अंसः ( अंस / पुं ) भुजशिरः ( भुजशिरस् / नपुं ) |
| ३७ | Chest | वक्षस्थलम् ( वक्षस्थल / नपुं ) उरः ( उर / पुं ) क्रोडम् ( क्रोड / नपुं ) |
| ३८ | Heart | हृदयम् ( हृदय / नपुं ) हृत् ( हृत् / नपुं ) |
| ३९ | Lungs | फुप्फुसः ( फुप्फुस / पुं ) श्वासकोषः ( श्वासकोष / पुं ) |
| ४० | Stomach | उदरम् ( उदर / नपुं ) जठरः ( जठर / पुं ) |
| ४१ | Liver | यकृत् ( यकृत् / नपुं ) कालखण्डः ( कालखण्ड / पुं ) |
| ४२ | Kidney | मूत्रपिण्डः ( मूत्रपिण्ड / पुं ) |
| ४३ | Intestine | अन्त्रम् ( अन्त्र / नपुं ) पुरीतत् ( पुरीतत् / पुं & नपुं ) |
| ४४ | Navel | नाभिः ( नाभि / पुं ) |
| ४५ | Waist | कटिः ( कटि / स्त्री ) श्रोणिः ( श्रोणि / स्त्री ) ककुद्मती ( ककुद्मती / स्त्री ) |
| ४६ | Back | पृष्ठम् ( पृष्ठ / नपुं ) |
| ४७ | Backbone | मेरुदण्डः ( मेरुदण्ड / पुं ) कशेरुः ( कशेरु / पुं ) |
| ४८ | Arm | बाहुः ( बाहु / पुं ) दोः ( दो / पुं ) भुजः ( भुज / पुं ) |
| ४९ | Hand | हस्तः ( हस्त / पुं ) पाणिः ( पाणि / पुं ) करः ( कर / पुं ) |
| ५० | Elbow | कूर्परः ( कूर्पर / पुं ) कफोणिः ( कफोणि / पुं ) कफोणी ( कफोणी / स्त्री ) |
| ५१ | Wrist | मणिबन्धः ( मणिबन्ध / पुं ) |
| ५२ | Finger | अङ्गुली ( अङ्गुली / स्त्री ) करशाखा ( करशाखा / स्त्री ) |
| ५३ | Thumb | अङ्गुष्ठः ( अङ्गुष्ठ / पुं ) |
| ५४ | Index finger / Fore finger | तर्जनी ( तर्जनी / स्त्री ) |
| ५५ | Middle finger | मध्यमा ( मध्यमा / स्त्री ) |
| ५६ | Ring finger | अनामिका ( अनामिका / स्त्री ) |
| ५७ | Little finger | कनिष्ठिका ( कनिष्ठिका / स्त्री ) |
| ५८ | Palm | करतलम् ( करतल / नपुं ) |
| ५९ | Nail | नखः ( नख / पुं ) नखरः ( नखर / पुं ) कररुहः ( कररुह / पुं ) |
| ६० | Fist | मुष्टिः ( मुष्टि / स्त्री ) |
| ६१ | Leg | जङ्घा ( जङ्घा / पुं ) |
| ६२ | Thigh | ऊरुः ( ऊरु / पुं ) सक्थि ( सक्थि / नपुं ) |
| ६३ | Knee | जानु ( जानु / नपुं ) ऊरुपर्व ( ऊरुपर्वन् / नपुं ) अष्ठीवत् ( अष्ठीवत् / पुं & नपुं ) |
| ६४ | Ankle | गुल्फः ( गुल्फ / पुं ) घुटिका ( घुटिका / स्त्री ) |
| ६५ | Foot | पादः ( पाद / पुं ) चरणः ( चरण / पुं ) अङ्घ्रिः ( अङ्घ्रि / पुं ) |
| ६६ | Sole | पादतलम् ( पादतल / नपुं ) |
Comments
Post a Comment